© Jolanda Pikkaart
Auteur: Jolanda Pikkaart
Kunst als spiegel voor fotografie
Met mijn bruishoofd heb ik altijd inspiratie, maar deze winter had ik het toch moeilijk. Alles was grijs, wat moest ik nu fotograferen en hoe zorgde ik voor creatievere foto’s? Ik ga regelmatig naar een museum, dus toen ik de cursus ‘Art based learning voor natuurfotografie’ zag, heb ik meteen geboekt. Leren van kunst, dat wilde ik wel.
Ik kon niet wachten.
Speed daten met kunst
Op 22 maart stapte ik samen met vier andere deelnemers het Noordbrabants Museum binnen voor de start van het traject Art Based Learning bij natuurfotografie, begeleid door Jody Zweserijn. We begonnen in een rustige ruimte dichtbij het museum met koffie, uitleg over de methode en de resultaten van de creativiteitstesten die we vooraf hadden ingevuld. Daarna gingen we met onze persoonlijke vraag op pad. Mijn vraag was:
“Ik bruis van inspiratie en creativiteit en ga overal van aan. Hoe stroomlijn ik mijn fotografie zodat ik niet steeds ergens anders in spring?”
We kregen maar kort de tijd en de zoektocht moest intuïtief, Ik stapte uit mijn comfort zone. Niet rustig alles bekijken, maar in sneltrein door het museum tot ik mijn kunstwerk trof. In eerste instantie vond ik het lastig om niet te oordelen, want wat ik mooi vind, weet ik wel.
Het verrassende was dat we niet zelf een kunstwerk mochten kiezen, maar dat het kunstwerk ons koos. Dat klinkt misschien wat zweverig, maar zo voelde het niet. Het ging heel concreet over: welk kunstwerk trekt op dit moment het meest jouw aandacht?
Voor mij was dat een groen-bruin schilderij met een vestingmuur, een vijver met waterlelies en in de verte een imaginair kasteel. Op het eerste gezicht geen werk dat ik thuis aan de muur zou hangen, maar het gaf precies het antwoord waar ik naar zocht: rust en focus. Het kasteel verwees voor mij naar het magische van de natuur, dat ik zo graag in mijn natuurfotografie wil laten zien.
Bij de terugkoppelingen hoorde ik hoe uiteenlopend de vragen en uitkomsten waren: van beweging tot structuren, van perspectief tot een ei. Toch paste elk kunstwerk wonderlijk goed bij de persoonlijke vraag van de ander. En dat waren zeker niet alleen schilderijen, er zat ook een video bij.
Tijdens het heerlijke diner die avond werd er nog lang en levendig doorgepraat, niet alleen over Art Based Learning, maar ook over natuurfotografie in de breedste zin natuurlijk. Ik zat weer vol inspiratie.
Rust en focus in een minilandschap
De tweede dag begon voor mij vroeg, met een wandeling met mijn camera langs de Oisterwijkse vennen.
Later die dag werkten we verder aan de antwoorden die de kunstwerken ons hadden gegeven en vertaalden we die naar een concreet fotografisch pad. Ik koos voor rust, groen, minilandschappen en vandaaruit mos. Vanaf dat moment zag ik het overal – op muren, stenen, tegels, bomen. En omdat ik mijn keuze deelde, wezen anderen me ook steeds vaker op mos.
Maar alleen een camera op mos richten, levert nog geen boeiende foto op. Gelukkig waren er tussendoor twee Zoom-bijeenkomsten. We presenteerden onze tussenresultaten, kregen feedback en stelden vragen. De input van anderen inspireerde mij weer, van veel tekeningen met eieren tot creatieve foto’s van vogels, structuren in rotsen tot vervreemding. De begeleiding van Jody was hierin voor mij onmisbaar: oprecht geïnteresseerd, altijd meedenkend en niet bang om uit te dagen. Bij de eerste Zoom liet ik een opzet met vijftien verschillende ideeën zien. Haar reactie was helder: “Houd focus. Werk één of twee ideeën echt uit, anders verlies je jezelf. Je kunt zo wel 15 jaar verder met mos” Precies de spiegel die ik nodig had.
© Jolanda Pikkaart
Overal mos
De weken erna waren gevuld met experimenteren, notities maken en verder kijken. Soms voelde het zo intens dat ik voor de eindpresentatie nog net geen mos at – zo groot was de druk en de betrokkenheid. Ik bezocht een hortus, struinde het bos door, en mijn fotomaatjes dachten mee. Er groeide zelfs mos in bakjes op mijn tafel. Ik speelde met Kelvin (kleur), filters en kristallen. Het mos kwam bijna mijn oren uit, maar het kwam goed.
De afronding kwam dichterbij. Niet dat het proces daarmee stopt, want groei in fotografie gaat door. Maar voor dit traject sloten we samen af met een presentatie. Tijdens de eindpresentatie was ik onder de indruk van de stappen die iedereen had gezet. Grote sprongen, persoonlijke verhalen, nieuwe invalshoeken – het was prachtig om te zien.
Voor mij persoonlijk bracht dit traject precies wat ik nodig had: rust, focus en een nieuw oog voor de details die me raken. Het mos werd mijn leidraad, maar past naadloos bij mijn magische manier van kijken naar de natuur. Dit is zeker niet mijn laatste ervaring met Art Based Learning – het smaakt naar meer.
Tips voor als je ook overweegt ABL te gaan doen
- Formuleer vooraf je vraag.
- Sta open voor kunst als spiegel of inspiratiebron, ook als het even ongemakkelijk voelt.
- Ga niet meteen fotograferen, maar eerst kijken, voelen, en reflecteren. Dat levert andere beelden op.
- Zoek feedback, verbind met anderen natuurfotografen, blijf reflecteren na de cursus.
- En geef nooit op. Natuurfotografie maakt de wereld zoveel mooier.
Meer prachtige resultaten van deelnemers van deze editie:
